Η άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά και ο χορός Σέρρα

Ο ποντιακός χορός "Σέρρα" είναι ανάμεσα στα στοιχεία που συνθέτουν την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά. Σαν άυλα πολιτιστικά αγαθά νοούνται οι μύθοι, τα ήθη και τα έθιμα, τα τραγούδια, τα δρώμενα, δεξιότητες και τεχνικές καθώς και οι χοροί ( https://ayla.culture.gr/orismos-apk/). Ένας από τους χορούς που έχουν συμπεριληφθεί στον κατάλογο αυτόν είναι και ο χορός "Σέρρα" (https://www.voria.gr/article/stin-aili-politistiki-klironomia-tis-elladas-o-pontiakos-choros-serra).

Στα πλαίσια της γνωριμίας με τον Ποντιακό ελληνισμό ακούσαμε τραγούδια με τη φωνή της κ. Νίτσας Κουρτίδου και χορέψαμε το χορό "Ομάλ" καθώς η νεαρή ηλικία των μαθητών δεν ενδείκνυται για να μάθουν να χορεύουν Σέρρα.

Ο χορός "Σέρρα" είναι ο Πολεμικός χορός των Ποντίων που μπορεί να συνδεθεί με τον αρχαίο ελληνικό χορό "Πυρρίχη". Ο χορός δείχνει τη μετάβαση από τη χαρά στην ανησυχία και τέλος στη λύτρωση (https://www.pontosnews.gr/497305/pontos/paradosi/serra-pyrrichios-pontiakoi-choroi/).

Η ποντιακή διατροφή 

Η ποντιακή κουζίνα είναι βασισμένη στα λαχανικά και τα φρούτα της κάθε εποχής. Είναι συνδεδεμένη με τη μακροζωία και στηρίζεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα, στο κρέας και το ψάρι. Είναι μια κουζίνα με απλές παρασκευές αλλά με πολλή νοστιμιά.

Τα παιδιά του ομίλου μας αφού έμαθαν για τα συστατικά της κουζίνας, βρήκαν συνταγές στο διαδίκτυο και με αυτές συνθέσαμε το μικρό μας βιβλιαράκι. Επίσης, προσθέσαμε τις συνταγές της κ. Κυριακής Μηλλώση, μιας αγαπημένης οικογενειακής φίλης, ποντιακής καταγωγής που μας χάρισε μερικές από τις συνταγές της.

Μια από τις πιο όμορφες στιγμές της διαδικασίας αυτής ήταν η συνέντευξη με την κυρία Σοφία Ουργαντζίδου, διακεκριμένη σεφ και συγγραφέα του βιβλίου «Ρίζα μ'» από τις εκδόσεις Αρμός. Η κυρία Σοφία Ουργαντζίδου μοιράστηκε με τα παιδιά τα μυστικά της ποντιακής διατροφής και απάντησε σε όλες τους τις ερωτήσεις ενώ μας έδωσε και μια από τις συνταγές της να τη συμπεριλάβουμε στο βιβλιαράκι μας.

Σε όλες τις συνταγές που έχουν αξιοποιηθεί από τους μαθητές μας υπάρχει αναφορά και στην πηγή την οποία χρησιμοποίησαν.

Οι μαθητές και η εκπαιδευτικός του ομίλου «Σωστή διατροφή και γαστρονομικός πολιτισμός», του 2ου Πειραματικού Δημοτικού Σχολείου Ρόδου ευχαριστούμε πολύ την κ.Σοφία Ουργαντζίδου και την κ. Κυριακή Μηλλώση για τις συνταγές τους αλλά και όλους τους συντάκτες των ιστολογίων που χρησιμοποιήθηκαν για να μάθουν οι μικροί μαθητές την αξία της ποντιακής διατροφής αλλά και τις συνταγές της.

Συνέντευξη με τη συγγραφέα 

Συνέντευξη με την κυρία Σοφία Ουργαντζίδου, Σεφ και Συγγραφέα του βιβλίου «Ρίζα μ'»

Στις 21/3/2023 οι μαθητές του ομίλου είχαν τη χαρά και την τιμή να πάρουν διαδικτυακή συνέντευξη από την κυρία Σοφία Ουργαντζίδου και έμαθαν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για την ποντιακή γαστρονομία και να κάνουν τις ερωτήσεις τους στις οποίες η Σεφ και Συγγραφέας απάντησε με ιδιαίτερη χαρά. Οι μαθητές κράτησαν σημειώσεις και παρακάτω παρατίθενται οι απαντήσεις της κυρίας Ουργαντζίδου.

Λίγα λόγια για την κ. Σοφία Ουργαντζίδου:

«Η Σοφία Ουργαντζίδου γεννήθηκε το 1981 στην Θεσσαλονίκη από γονείς ποντιακής καταγωγής. Τα τελευταία 22 χρόνια κατοικεί στα Βασιλικά Θεσσαλονίκης με τον σύζυγο και τις κόρες της. Είναι απόφοιτος μαγειρικής τέχνης με εξειδίκευση στην παραδοσιακή ελληνική και Ποντιακή κουζίνα. Διατέλεσε τομεάρχης και καθηγήτρια σε ιδιωτικό ΙΕΚ της Θεσσαλονίκης και έχει λάβει μέρος σε πολλούς διαγωνισμούς γαστρονομίας με σημαντικές διακρίσεις. Υπήρξε διοργανώτρια και παρουσιάστρια του 1ου φεστιβάλ αιγοπρόβειου κρέατος στα Βασιλικά του δήμου Θέρμης. Ως άριστος γνώστης της ποντιακής κουζίνας και μεγαλωμένη με τις ποντιακές γεύσεις προέβη στη συγγραφή του πρώτου της βιβλίου «Ρίζα μ'». Το βιβλίο της μας προτρέπει να ακολουθήσουμε την ποντιακή διατροφή της μακροζωίας και την εξέλιξή της μέσα από νέες παρασκευές δικής της έμπνευσης. Μέχρι σήμερα επιμελείται το μενού στο οικογενειακό εστιατόριο της στην Καλλικράτεια Χαλκιδικής και ηγείται της ομάδας της κουζίνας του a la carte.»

Πηγή: https://armosbooks.gr/shop/authors/ellines-sigrafis/ourgantzidou-sofia/

Μ1: Πώς αποφασίσατε να γίνετε Σεφ;

Σ.Ο.: Μεγάλωσα με εικόνες της μαμάς και της γιαγιάς στο σπίτι να μαγειρεύουν. Όλες αυτές οι γεύσεις και οι μυρωδιές με έκαναν να αγαπήσω τη μαγειρική και να την ακολουθήσω ως επάγγελμα το οποίο αγαπώ πολύ.

Μ2: Ποιο είναι το αγαπημένο σας φαγητό και γλυκό;

Σ.Ο: Το αγαπημένο μου φαγητό είναι το κοτόπουλο της μαμάς μου και το αγαπημένο μου γλυκό είναι το μιλφέιγ.

Μ3: Θα θέλατε να κάνετε μια εκπομπή;

Σ.Ο.: Θα ήθελα να συμμετέχω σε μια εκπομπή για να προωθήσω την παραδοσιακή και ποντιακή διατροφή, μια διατροφή απλή και υγιεινή συνδεδεμένη με τη μακροζωία.

Μ4: Πώς μάθατε να μαγειρεύετε;

Σ.Ο.: Βλέποντας τη μαμά και τη γιαγιά μου και έχοντας αυτές τις εικόνες έμαθα να μαγειρεύω.

Μ5: Ποιο είναι το αγαπημένο σας ποντιακό φαγητό;

Σ.Ο.: Ο τανωμένος σορβάς. Μια πεντανόστιμη ποντιακή σούπα.

Μ6: Σας αρέσει η δουλειά σας;

Σ.Ο.: Αγαπώ τη δουλειά μου. Είναι σημαντικό να αγαπάς τη δουλειά σου για να μπορείς να είσαι ευχαριστημένος και χαρούμενος με αυτήν. Έτσι γίνεσαι και καλός σε αυτό που κάνεις.

Μ7: Υπάρχουν ποντιακές συνταγές με φρούτα;

Σ.Ο.: Τα φρούτα χρησιμοποιούνται πολύ στην ποντιακή κουζίνα. Έτσι υπάρχουν πολλές κομπόστες φρούτων αλλά και πολλά γλυκά κουταλιού. Επίσης, η ποντιακή διατροφή βασίζεται πολύ στα εποχιακά λαχανικά και φρούτα.

Μ8: Ποια είναι η πιο δύσκολη ποντιακή συνταγή; Ποια η ποιο εύκολη;

Σ.Ο.: Η πιο δύσκολη συνταγή είναι τα μαντί που θέλουν ιδιαίτερη τεχνική. Η πιο εύκολη είναι η πίτα με περέκ που γίνεται σε 5 λεπτά.

Μ9: Υπάρχουν ιδιαίτερα ή ξεχασμένα υλικά που μπορούν να δώσουν ποικιλία στο τραπέζι μας;

Σ.Ο.: Πλέον μπορούμε να βρούμε όλα τα προϊόντα της ποντιακής κουζίνας. Ίσως υπάρχει μια μικρή δυσκολία στα ιδιαίτερα γαλακτοκομικά προϊόντα αλλά και αυτά μπορεί κάποιος να τα βρει. Για παράδειγμα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης υπάρχουν μαγαζιά από τα οποία όποιος θέλει μπορεί να τα προμηθευτεί.

Μ10: Πώς αποφασίσατε να γράψετε βιβλίο μαγειρικής;

Σ.Ο.: Πάντα το ήθελα αλλά δεν είχα χρόνο. Το βιβλίο αυτό είναι προϊόν της καραντίνας κατά την οποία βρήκα το χρόνο που χρειαζόμουν και πραγματοποίησα και αυτό το όνειρό μου. Είναι ένα βιβλίο με συνταγές του Πόντου με πολύ απλά βήματα τα οποία μπορεί να ακολουθήσει και ένα παιδί.

Μ11: Θέλετε να γράψετε και άλλο βιβλίο;

Σ.Ο.: Ναι, το θέλω πολύ αλλά δεν υπάρχει χρόνος. Η θεματολογία θα είναι διαφορετική.

Μ12: Κερδίζετε αρκετά χρήματα;

Σ.Ο.: Δουλεύω πολλές ώρες αλλά είμαι ευχαριστημένη με τις απολαβές.

Μ13: Δουλεύετε πολλές ώρες;

Σ.Ο.: 12-14 ώρες καθημερινά

Μ14: Πώς είναι να διδάσκετε μαγειρική;

Σ.Ο.: Είναι πολύ ωραίο να μεταδίδεις τις γνώσεις και την αγάπη σου στους μαθητές σου. Τους βλέπω σαν παιδιά μου και μου αρέσει πολύ να διδάσκω μαγειρική.

Μ15: Ποιες συμβουλές θα δίνατε σε ένα νέο Σεφ;

Σ.Ο.: Να έχει αγάπη για τη μαγειρική και πειθαρχία. Οι τεχνικές μαθαίνονται αν κάποιος έχει θέληση να μάθει να μαγειρεύει καλά και με αγάπη για να είναι καλός στη δουλειά του.

Στο τέλος της συνέντευξης η κυρία Ουργαντζίδου μίλησε για την αγάπη στην ποντιακή και παραδοσιακή κουζίνα και μας τόνισε ότι η τροφή βρίσκεται παντού. Στη λέξη «σύντροφος» κρύβεται μέσα η τροφή σε αντίθεση με ξένες γλώσσες όπως για παράδειγμα στα αγγλικά που η αντίστοιχη λέξη είναι «partner».

Η εκπαιδευτικός και οι μαθητές του ομίλου ευχαριστούμε ιδιαίτερα την κυρία Ουργαντζίδου για την τιμή που μας έκανε και της ευχόμαστε ολόψυχα υγεία, ευτυχία, επιτυχίες για την ίδια και την οικογένειά της.

Καλές δουλειές και καλοτάξιδο και καλολάδωτο το βιβλίο σας!!!

Ευχαριστήριο μήνυμα από τη συγγραφέα Σοφία Ουργαντζίδου

Ποντιακόν λαλίαν

Στην προσπάθειά μας να έρθουμε σε επαφή πιο κόντα με την ιστορία, τη λαογραφία και τις παραδόσεις του Πόντου, ήρθαμε σε επικοινωνία με την κυρία Παρθένα Κουρτίδου. Η κυρία Κουρτίδου μας παραχώρησε σημαντικό υλικό από το προσωπικό της αρχείο ενώ μίλησε για την ανάγκη να διασωθεί και η ποντιακή γλώσσα. Η συζήτηση μαζί της ήταν ιδιαίτερα συγκινητική καθώς είχε την καλοσύνη να μιλήσει με την υπεύθυνη εκπαιδευτικό του ομίλου "Σωστή διατροφή και γαστρονομικός πολιτισμός".

Λίγα λόγια για την κυρία Παρθένα (Νίτσα) Κουρτίδου

Η κυρία Κουρτίδου γεννήθηκε στην Κρύα Βρύση στα Γιαννιτσά αλλά ζει και εργάζεται στη Ρόδο με την οικογένειά της.

Έχει εκδώσει το βιβλίο «Το χωριό που κάποτε ήταν λίμνη» από τις Εκδόσεις Κυριακίδη.

Κυκλοφορούν δυο συλλογές με «Τραγούδια του Πόντου» σε cd σε μουσική επιμέλεια και λύρα από τον Μιχάλη Καλιοντζίδη ενώ έχει τραγουδήσει και δισκογραφήσει τραγούδια της Δωδεκανήσου.

Συνάντηση με τον ιδρυτή του Συλλογου Ποντίων Ρόδου Παναγιώτη Κικιδόπουλου

Ο κ. Παναγιώτης Κικιδόπουλος είναι ο ιδρυτής του συλλόγου Ποντίων Ρόδου και είχε την ευγενή καλοσύνη να έρθει και να μιλήσει με τους μαθητές του ομίλου. Η συζήτηση μαζί του ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα καθώς μίλησε στα παιδιά για τη γεωγραφική θέση και την ιστορία του Πόντου από τον Ιάσονα μέχρι τη γενοκτονία των Ποντίων και τον ξεριζωμό. Τα παιδιά εξέφρασαν απορίες στις οποίες απάντησε με όμορφο τρόπο που καθήλωσε τους μαθητές μας. Στο τέλος, μας δήλωσε ότι θεωρεί υποχρέωση του να μεταδώσει αυτές τις γνώσεις στις επόμενες γενιές.

Λίγα λόγια για το Σύλλογο Ποντίων Ρόδου «Ο Διγενής»:

Οι εργασίες των παιδιών σε βίντεο

Ο όμιλος: Σωστή διατροφή και γαστρονομικός πολιτισμός

Οι μαθητές, οι μαθήτριες και η υπεύθυνη εκπαιδευτικός θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε θερμά:

την Σεφ και Συγγραφέα κ. Σοφία Ουργαντζίδου,

τη συγγραφέα με τη βελούδινη φωνή κ. Νίτσα Κουρτίδου,

τον ιδρυτή του Συλλόγου Ποντίων Ρόδου κ. Παναγιώτη Κικιδόπουλο,

την αγαπημένη οικογενειακή φίλη κ. Κυριακή Μηλλώση,

τους μαθητές του Ε2 και την εκπαιδευτικό τους, Μίνα Σαρρή για τη βοήθεια στις ζωγραφιές

καθώς και όλους τους γονείς που βοήθησαν για την εκπόνηση του προγράμματος.